Typy hazardzistów według Roberta Custera
Każdy, kto uczestniczy w grach hazardowych, takich jak np. zakłady bukmacherskie, może zostać określony jako hazardzista. Jednak sposób gry poszczególnych graczy, ich motywacje czy zachowania mocno się od siebie różnią. Jednym słowem: hazardzista hazardziście nierówny. Dowiedz się, jakie typy hazardzistów wyróżnił znany amerykański psychiatra Robert Custer i sprawdź, który typ najbardziej pasuje do Twojej gry.
Przypadkowy hazardzista towarzyski
Pierwszy wymieniony przez Custera rodzaj osób uprawiających gry hazardowe, to przypadkowy hazardzista towarzyski. Dla tego typu gracza udział w grze stanowi jedynie formę rozrywki i sposób na ciekawe spędzenie czasu ze znajomymi czy bliskimi. Gra on nieregularnie, często tylko podczas specjalnych okazji, a gry hazardowe są dla niego jedynie dodatkiem do życia towarzyskiego, a nie jego główną atrakcją. Tego typu hazardzista spędza wolny czas także na wiele innych, równie dla niego ważnych sposobów, a gry hazardowe mogą się pojawiać wśród jego aktywności, ale wcale nie muszą – w każdej chwili może z nich zrezygnować.
Co bardzo ważne, w przypadku tego rodzaju sposobu gry nie koliduje ona z innymi aspektami życia, np. pracą, edukacją, relacjami z rodziną i przyjaciółmi. A ponieważ przypadkowy hazardzista towarzyski zazwyczaj nie angażuje się w grę za wysokie stawki (gdyż jego głównym celem nie jest zarobek, a zabawa), to hazard nie wpływa też na jego sytuację finansową. Potrafi on zachować umiar i kontrolę nad swoimi zachowaniem w czasie gry i według Custera ryzyko uzależnienia od hazardu takiej osoby jest niewielkie.
Poważny hazardzista towarzyski
Kolejny typ hazardzisty poświęca znacznie więcej czasu na uczestniczenie w grach hazardowych niż przypadkowy gracz, aczkolwiek nadal jego głównym celem jest atrakcyjne spędzanie czasu z przyjaciółmi i czerpanie radości z gry. Gra jest tu jednak bardziej regularna i staje się na tyle ważnym hobby (z reguły najważniejszą pasją), że gracz mocno się angażuje, by bardziej zgłębić temat i osiągać coraz lepsze wyniki – stale poszerza swoją wiedzę i doskonali umiejętności.
Nadal jednak gry hazardowe nie są w przypadku poważnego hazardzisty towarzyskiego podstawowym źródłem dochodu. Ponadto gra nie jest dla niego ważniejsza niż rodzina, przyjaciele, bezpieczeństwo finansowe, zdrowie czy zobowiązania zawodowe. Tego rodzaju hazardzista zazwyczaj jest w stanie kontrolować swoją aktywność w obszarze hazardu – zarówno jeśli chodzi o środki pieniężne przeznaczane na grę, jak i czas jej poświęcany.
Jednak trzeba zauważyć, że poważny hazardzista towarzyski może być bardziej narażony na ryzyko popadnięcia w problematyczny hazard niż hazardzista przypadkowy.
Hazardzista ucieczkowy
Jeśli gra stanowi dla gracza formę ucieczki od rzeczywistości, własnych emocji czy różnych problemów i ma mu dać chwilowe zapomnienie, to mamy do czynienia z hazardzistą ucieczkowym. Emocje, jakich doświadczają tego rodzaju osoby podczas gry, są dla nich jakby terapią (oczywiście złudną) – tymczasowo pomagają w walce z lękiem, depresją, samotnością, nudą, stresem itd. Nie chodzi tu jednak o to, że udział w grze daje radość czy szczęście, a raczej łagodzi te negatywne odczucia.
Hazardzista ucieczkowy uczestniczy w grach w stanie, któremu daleko jest do emocjonalnej równowagi. Dlatego decyzje podejmowane przez taką osobę mogą być bardzo często błędne, a gra jest wysoce ryzykowna. Wiąże się to z tym, że w stosunkowo krótkim czasie dość prawdopodobne jest w przypadku takiego gracza przegranie sporych kwot pieniędzy. Nawet jeśli hazardzista ucieczkowy kontroluje swój budżet na grę, to nawet jednorazowe trudne wydarzenie może spowodować utratę kontroli i poddanie się emocjom.
Hazardzista profesjonalny
Z kolei dla hazardzisty zawodowego gry hazardowe są sposobem na zarabianie pieniędzy, dlatego podchodzi on do nich z dużą dozą profesjonalizmu. Gra jest dla niego jak prowadzenie biznesu – poświęca dużo czasu na naukę, doskonalenie swoich umiejętności, analizę wyników dotychczasowej działalności i planowanie kolejnych kroków.
Podczas gry taki hazardzista stosuje zaawansowane strategie i techniki, aby zwiększyć swoje szanse na wygraną. Doskonale zna zasady danej gry, analizuje statystyki i prawdopodobieństwo zajścia poszczególnych zdarzeń, zazwyczaj korzysta też z rozmaitych narzędzi analitycznych i programów komputerowych. Hazardzista profesjonalny kontroluje przy tym swój budżet i przestrzega ustalonych zasad finansowych. Unika gry emocjonalnej, grając zgodnie z wcześniej opracowanym planem – podejmuje decyzje oparte na analizie i rachunku prawdopodobieństwa.
Co więcej, taki hazardzista koncentruje się na długoterminowych zyskach, a nie na jednorazowych, szybkich wygranych. Jest bowiem świadomy, że sukces wymaga cierpliwości, systematyczności i stałego doskonalenia swoich umiejętności.
Hazardzista antyspołeczny
To, co łączy hazardzistę antyspołecznego z profesjonalnym to utrzymywanie się z hazardu. Jednak cechą charakterystyczną ostatniego typu hazardzisty jest to, że ucieka się on do nielegalnych metod, by uzyskać wygrane. Chodzi m.in. o kupowanie meczów (tzw. ustawki), grę przy wykorzystaniu znaczonych kart czy obciążonych kości, wyłudzanie bonusów itp. Co więcej, współczesna technologia daje tego typu oszustom coraz lepsze narzędzia do dokonywania różnego rodzaju przekrętów. Hazardzista antyspołeczny jest manipulantem, który zazwyczaj nie ma wyrzutów sumienia, że w związku z jego działalnością cierpią inni gracze.
Hazardzista patologiczny
Kompulsywno-patologiczny hazardzista to osoba, która jest uzależniona od hazardu i nie ma żadnej kontroli nad swoją grą. Nie jest oczywiście w stanie ani ograniczyć swojej aktywności w tym obszarze, ani jej zaprzestać, nawet wtedy, gdy dostrzega już, jak negatywne skutki przynosi ona dla niego samego oraz jego bliskich. Co gorsza, tego typu hazardzista stosuje mechanizm wyparcia i stara się ukryć przed otoczeniem, że jego gra jest problematyczna.
Wszystkie obszary życia nałogowego gracza są podporządkowane działalności hazardowej: rodzina, praca, kariera, zdrowie, finanse itp. Gra jest priorytetem i żeby móc w niej uczestniczyć, hazardzista patologiczny ucieknie się do każdego sposobu – okłamie czy okradnie najbliższych, zaciągnie niebezpieczne długi, a nawet popełni przestępstwo. Uzależnienie od hazardu idzie też często w parze z innymi nałogami, np. od alkoholu czy narkotyków.
Kim był Robert Custer?
Robert Custer to amerykański psychiatra, który był pionierem w zakresie leczenia uzależnienia od hazardu. Zainicjował założenie pierwszego na świecie ośrodka leczenia tego nałogu (w 1972 r. w Brecksville) i był współzałożycielem Krajowej Rady ds. nałogowego hazardu. Jego działalność pozwoliła na głębsze zrozumienie mechanizmów uzależnienia od hazardu, a przede wszystkim potraktowanie go jako choroby (m.in. wpisanie tego rodzaju uzależnienia do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób). Powszechnie znana stała się też omówiona w tym artykule klasyfikacja typów hazardzistów omówiona powyżej.